Terug naar de basis: Astrologische aspecten

---Deze reeks 'Terug naar de basis' covert de astrologische basics. Een artikel is echter maar een artikel, en astrologie vraagt jaren studie. Misschien kunnen deze artikels je een zetje geven, of de basics in een nieuw licht voor je zetten. ---

Heider & Simmel "An Experimental Study of Apparent Behavior" -1944

Kijk eerst naar het bovenstaande filmpje. Het is een psychologische test van Fritz Heider en Marianne Simmel. Neem je tijd om echt te kijken. 

[kijkt naar filmpje]

Als je het animatiefilmpje snapt, snap je de kern van astrologische aspecten.

Hoe?

De 'storytelling-impuls'

Als je een mens bent, zie je hoogstwaarschijnlijk niet gewoon een stel bewegende driehoeken: je ziet een verhaal. Ook de proefpersonen van het psychologisch onderzoek in 1944 zagen een verhaal ontluiken tussen de geometrische figuren. Wij mensen hebben een 'storytelling-impuls', concludeerden onderzoekers. Groot nieuws?

We zien intenties in scharrelende driehoekjes. Hoogstwaarschijnlijk schrijven we dus ook intenties en bedoelingen toe aan levende figuren - zoals je lief - of die nu juist zijn of niet. Heider en Simmel brachten op deze manier bij aan de theorie van theory of mind -- namelijk ons vermogen om te kunnen theoretiseren over wat er omgaat in anderen. 

Als je naar dit filmpje keek en je voelde géén storytelling-impuls, betekent dit niet dat er iets mis is met je. Maar zelfs als je maar een miniem beetje medelijden voelde voor de arme driehoek in de gevangenis, ben je mee met wat ik bedoel.

Deze impuls komt ook bij ons op als we naar de hemel kijken en stipjes zien bewegen.  De zon komt op :ze wordt geboren! De zon gaat onder: ze gaat dood! En hier heb je al je verhaal. De basis van wat de mensheid doet (en nu voornamelijk enkel nog astrologen), is verhalen en intenties zien in de hemellichamen, de natuur en het weer.

Rationalisme versus animisme

Hier duiken we voor heel even de filosofische theorie in. Het klinkt namelijk alsof ik net heb gezegd dat we alleen maar intenties zien, maar niet zeker kunnen weten of die intenties er zijn of niet. Ziehier rationalisme! Rationalisten stellen het bestaan van een ziel inherent aan alle dingen in vraag. Deze visie kan buitenproportionele uitwassen kennen, zoals het twijfelen of bepaalde mensen wel een ziel hebben (zie kolonialisme en racisme). In tegenstelling tot de rationalisten, stellen animisten dat het emotionele bewustzijn dat wij zien in de natuur en de planeten, niet enkel projecties zijn. Alles op en rond de aarde is wérkelijk bezielt. 

Als je iemands intenties niet kent, kun je het hen ook gewoon vragen in plaats van je eigen gedachten op hen te projecteren (ziehier: directe communicatie). Aan de sterren kunnen we hun bedoelingen helaas niet vragen, dus astrologie is de kunst van het speculeren. 

Je zou zelfs kunnen zeggen dat de geometrische figuren in het filmpje van Heimer & Simmel niet intentieloos zijn. Heimer & Simmel hebben het filmpje gemaakt met de bedoeling om hun punt te maken, en ze hebben er een verdacht geanimeerd kunstwerkje van gemaakt. 

Ik had je ook het volgend filmpje kunnen laten zien en het zou moeilijker zijn geweest om er een eenvoudig verhaal voor te bedenken. Welk verhaal maak je op uit het volgende filmpje? Je zet het geluid van de video best voor deze oefening: 

Het bovenstaande filmpje lijkt minder story te bevatten dan Heimer&Simmels verhaal van de intimidatie van de driehoek en zijn partner Bolletje. Maar zelfs hier zouden we een verhaal kunnen in zien als we beter ons best doen, net zoals we een verhaal horen in muziek zonder tekst. Het zal misschien niet een verhaal met een helder begin, midden en einde zijn. En hierbij komen we nog dichter bij astrologie: astrologie beschrijft veel meer de 'muziek' van het leven dan dat je een transcriptie in je handen krijgt van je ontbijt op 23 oktober 1995. 

Animisme 

De basis van astrologie is dus, ondanks dat het een vorm van wetenschap is met ontzettend veel vaststaande regels, animistisch. Dit is een belangrijk punt, want een astroloog wordt in de traditie niet voor niets een kunstenaar genoemd. Het is pas wanneer je de regels van het vak kent, dat de kunst van astrologie zich laat zien. Uurhoeksastrologie is daarbij een mooi voorbeeld: het is een vorm van astrologie waarvan ik altijd heb geleerd dat je enkel je logica mag volgen en je niet laten meeslepen door verbeelding. Ik had nogal een strenge astrologieleerkracht die heel boos werd van zodra we onze fantasie te veel gebruikten om een uurhoek op te lossen. Toch was in mijn ervaring intuïtie erg belangrijk om in een kaart de allereerste keuze te maken over welke planeet de significator zou worden voor de vraag. De rest kan je oplossen met logica, maar die éerste keuze niet. Er zijn namelijk vaak meerdere opties om een kaart te lezen, en vaak komen twee verschillende astrologen via twee verschillende wegen toch op hetzelfde antwoord uit. En ook als is je antwoord logisch en deductief, speelt je gevoel een rol. Ontkennen dat dit deel is van je kunde, is de premisse van astrologie ontkennen: astrologie is al bij de oorsprong een animistisch huwelijk van kunst en wetenschap. 

Aspecten

Oké, Terre, maar we zouden het toch hebben over aspecten? Vergeef me mijn storytelling-impuls! Aspecten tonen de manier waarop planeten geconfigureerd zijn aan elkaar, net zoals voetbalspelers, dansers of acteurs op een veld of podium een bepaalde plaats innemen tegenover elkaar. In mijn drama-opleiding leerden we dat zelfs maar een klein verschil in houding, of hoe je positioneert tegenover de andere speler, enorm veel spanning kan teweeg brengen:

Wat zie je in de configuratie hierboven (zeg niet: 'Knorretje van Dick Bruna')? 

1. Recht tegenover iemand gaan staan, lijkt op een duel of confrontatie. En ook dit zie je in de hemel: twee planeten die recht tegenover elkaar staan, vormen een Oppositie. En de betekenis van een astrologische oppositie is spanning, scheiding, contradictie, soms geweld. Als vroeger mensen twee planeten tegenover elkaar zagen, dachten ze simpelweg dat ze ruzie hadden. Dit is niet alleen bij planeten en mensen zo, maar ook bij hengsten die recht op elkaar inrammen. Je zou dus kunnen stellen dat het ons instinct is om in een Oppositie vijandschap te zien.

2. Twee planeten dicht bij elkaar. Dit is een Conjunctie: een samenvloeiing of unie. Het is een aspect van éénwording, en brengt de betekenis van beide planeten samen. Of dit goed of slecht is, hangt af van de planeten: het dicht bij elkaar staan van twee lichamen kan ons automatisch doen denken aan intimiteit, of juist een aanvaller die dicht op je vel komt. Het hangt dus af van context. 

Zo kun je alle aspecten afgaan en merken dat hun betekenis intuïtief naar ons toekomt. 

3. Het Sextiel is een configuratie waarbij een planeet schuin achter de nader staat, in een hoek van 30 graden. In de toneelschool heb ik geleerd dat dit vaak vriendschap of iemand die letterlijk 'aan je schouder staat' toont. In een autoaccident zou een botsing die in een hoek van 60 graden gebeurt, ook niet fataal zijn. Dit is dus een vriendelijk aspect. 

4. Ook het driehoeksaspect van 120 graden heeft dezelfde betekenis als het Sextiel, maar dan nog sterker. Een driehoek werd namelijk in de Hellenistische tijd als een zeer harmonische figuur gezien. 

5. Het Vierkant toont een planeet die op het 90 graden-punt ten midden van de oppositie staat. Deze positie doet mij denken aan een auto die zich letterlijk vierkant op je te pletter stort vanuit de straat die dwars op de jouwe loopt.. Het lijkt ook op iemand die je in de gaten houdt en je vanop een afstandje saboteert, maar het duel niet face-to-face met je aangaat. De schade is dus minder 'direct', maar komt met een omweg. Het vierkant staat vaak voor dingen die gebeuren met veel moeite, gedoe en tegenslag. Een oppositie daarentegen is directer, korter en feller. 

Voilà, dat is het! Voor de meer technische uitleg van hoe een aspect er dan uitziet in een astrologische kaart, verwijs ik je door naar alle geweldige handleidingen die er bestaan. Vele auteurs kunnen de dingen beter uitleggen dan ik. Ik hoop alleen dat met deze introductie de aspecten meer tot leven komen voor jou en je op die manier het verhaal dat een kaart vertelt beter kunt lezen. 

Aanraders om te lezen:

- On the Heavenly Spheres: A Treatise on Traditional Astrology - Helena Avelar & Luis Ribeiro. Dit is het beste boek voor de basis van traditionele astrologie. Je kunt er ook nog een werkboek bij kopen.

- Hellenistic Astrology: The Study of Fate and Fortune - Chris Brennan: Chris Brennan is de beste leraar als het aankomst op ingewikkelde technieken helder uit te leggen. Via de genereuze Astrology Podcast kan je alles leren over astrologie dat je maar wilt.